Lễ hội mùa xuân(Lễ hội đầu năm mới) tại Việt Nam là thời điểm diễn ra nhiều lễ hội truyền thống, phản ánh bản sắc văn hóa dân tộc. Đây là dịp để người dân vui chơi, cầu may và tưởng nhớ công ơn tổ tiên. Hãy để VIETART giới thiệu đến bạn một số lễ hội mùa xuân tiêu biểu tại Việt Nam:
Lễ hội mùa xuân nổi tiếng ở miền Bắc
Lễ hội chùa Hương – Lễ hội hành hương lớn nhất Việt Nam
Giới thiệu chung
- Thời gian: Từ mùng 6 tháng Giêng đến hết tháng 3 Âm lịch (cao điểm là rằm tháng Giêng).
- Địa điểm: Khu di tích chùa Hương (xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội).
- Ý nghĩa: Lễ hội chùa Hương là một trong những lễ hội Phật giáo lớn nhất Việt Nam, thu hút hàng triệu phật tử và du khách mỗi năm. Đây là dịp để mọi người hành hương cầu may, chiêm bái chùa chiền và thưởng ngoạn cảnh sắc thiên nhiên.
Các hoạt động chính
- Lễ khai hội: Tổ chức vào ngày mùng 6 tháng Giêng với nghi thức rước kiệu, dâng hương và tụng kinh cầu an.
- Hành hương: Du khách đi thuyền trên suối Yến để đến các điểm tâm linh trong quần thể chùa Hương, như chùa Thiên Trù, động Hương Tích, đền Trình.
- Dâng lễ cầu an: Người dân thắp hương, cầu phúc lộc tại các chùa, đền trong khu di tích.
- Leo núi, khám phá hang động: Động Hương Tích được mệnh danh là “Nam thiên đệ nhất động” với cảnh quan kỳ vĩ.
- Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật: Diễn ra nhiều hoạt động dân gian như hát chèo, hát văn, trò chơi truyền thống.
Cách di chuyển đến chùa Hương
Từ trung tâm Hà Nội:
- Xe máy, ô tô: Khoảng 60 km, đi theo quốc lộ 21B hoặc đường Hồ Chí Minh.
- Xe khách: Bắt xe tại bến xe Giáp Bát đi Mỹ Đức, sau đó đi thuyền vào chùa.
Lễ hội Gò Đống Đa – Tưởng nhớ chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa
Giới thiệu chung
Thời gian: Ngày mùng 5 Tết Nguyên Đán (tức mùng 5 tháng Giêng Âm lịch).
Địa điểm: Công viên văn hóa Gò Đống Đa, quận Đống Đa, Hà Nội.
Ý nghĩa:
- Tưởng nhớ chiến công hiển hách của vua Quang Trung (Nguyễn Huệ) và nghĩa quân Tây Sơn trong trận đại phá quân Thanh vào mùa xuân năm Kỷ Dậu 1789.
- Tôn vinh tinh thần yêu nước, truyền thống anh hùng dân tộc.
Các hoạt động chính
- Lễ dâng hương: Tổ chức trang trọng tại tượng đài vua Quang Trung và khu di tích Gò Đống Đa.
- Diễn lại trận chiến lịch sử: Tái hiện cảnh vua Quang Trung chỉ huy quân Tây Sơn đánh tan quân Thanh.
- Rước kiệu và múa lân: Rước kiệu vua Quang Trung, trống hội, múa rồng lân tạo không khí sôi động.
- Biểu diễn võ thuật Tây Sơn: Trình diễn những bài võ cổ truyền của nghĩa quân Tây Sơn.
- Các trò chơi dân gian: Đấu vật, cờ người, kéo co, múa rối nước,…
Cách di chuyển đến lễ hội Gò Đống Đa
Địa chỉ: Công viên Gò Đống Đa (phố Tây Sơn, quận Đống Đa, Hà Nội).
Phương tiện:
- Xe buýt: Các tuyến 02, 23, 26, 30, 35, 38.
- Xe máy, ô tô: Gửi xe tại khu vực xung quanh công viên.
Lễ hội Gò Đống Đa không chỉ mang ý nghĩa lịch sử mà còn là dịp để người dân thể hiện lòng biết ơn và tự hào dân tộc.
Lễ hội Khai Ấn đền Trần – Lễ hội cầu công danh, tài lộc nổi tiếng
Giới thiệu chung
Thời gian: Đêm 14 rạng sáng ngày 15 tháng Giêng Âm lịch hằng năm.
Địa điểm: Đền Trần, phường Lộc Vượng, TP. Nam Định, tỉnh Nam Định.
Ý nghĩa:
- Tưởng nhớ công lao của nhà Trần trong sự nghiệp giữ nước.
- Nghi thức khai ấn mang ý nghĩa cầu công danh, tài lộc, sự nghiệp hanh thông.
Các hoạt động chính
- Lễ rước kiệu và dâng hương: Tổ chức trang trọng tại đền Thiên Trường, nơi thờ các vua Trần.
- Nghi thức khai ấn: Diễn ra vào lúc 23h ngày 14 tháng Giêng, sau đó phát ấn cho nhân dân vào sáng ngày 15.
- Lễ phát ấn: Người dân và du khách xếp hàng dài để xin ấn với mong muốn công danh sự nghiệp thăng tiến.
- Các trò chơi dân gian: Đấu vật, cờ tướng, hát chầu văn, múa lân sư rồng,…
Cách di chuyển đến đền Trần, Nam Định
Từ Hà Nội:
- Ô tô: Đi cao tốc Hà Nội – Ninh Bình, sau đó rẽ về Nam Định (khoảng 90 km).
- Tàu hỏa: Chạy tuyến Hà Nội – Nam Định, sau đó đi xe đến đền Trần.
- Xe khách: Bắt xe tại bến Giáp Bát hoặc Mỹ Đình đi Nam Định.
Lễ hội Yên Tử – Hành hương về đất Phật
Giới thiệu chung
Thời gian: Từ mùng 10 tháng Giêng đến hết tháng 3 Âm lịch.
Địa điểm: Khu di tích danh thắng Yên Tử, TP. Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Ý nghĩa:
- Lễ hội Yên Tử là một trong những lễ hội Phật giáo lớn nhất Việt Nam, gắn liền với vua Trần Nhân Tông – vị vua từ bỏ ngai vàng để tu hành và sáng lập Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
- Đây là dịp để Phật tử, du khách hành hương cầu may, tịnh tâm, và chiêm bái các di tích linh thiêng.
Các hoạt động chính
Lễ khai hội: Diễn ra vào ngày 10 tháng Giêng với các nghi lễ dâng hương, rước kiệu, tụng kinh cầu quốc thái dân an.
Hành hương lên núi Yên Tử: Du khách leo núi hoặc đi cáp treo để đến chùa Đồng, chùa Hoa Yên, am Ngọa Vân,…
Dâng hương tại chùa Hoa Yên: Ngôi chùa lớn nhất Yên Tử, nơi vua Trần Nhân Tông từng tu hành.
Viếng chùa Đồng: Ngôi chùa nằm trên đỉnh núi Yên Tử (1.068m), được coi là nơi linh thiêng nhất.
Các hoạt động văn hóa: Hát chèo, hát quan họ, triển lãm thư pháp, trưng bày cổ vật Phật giáo.
3. Cách di chuyển đến Yên Tử
Từ Hà Nội:
- Ô tô: Đi theo cao tốc Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh, khoảng 130 km.
- Xe khách: Bắt xe từ bến Mỹ Đình, Giáp Bát đi Uông Bí, sau đó đi taxi đến Yên Tử.
Từ Hạ Long: Di chuyển khoảng 50 km theo hướng quốc lộ 18.
Giỗ Tổ Hùng Vương – Quốc giỗ của dân tộc Việt Nam
Giới thiệu chung
Thời gian: Ngày mùng 10 tháng 3 Âm lịch hằng năm.
Địa điểm: Khu di tích lịch sử Đền Hùng, TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
Ý nghĩa:
- Giỗ Tổ Hùng Vương là ngày lễ trọng đại, nhằm tưởng nhớ và tôn vinh công lao dựng nước của các Vua Hùng.
- Đây là dịp để người dân thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn”, gắn kết cộng đồng.
- Được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (UNESCO, 2012).
Các hoạt động chính
Lễ dâng hương tại Đền Hùng: Tổ chức trang trọng với sự tham gia của lãnh đạo nhà nước, du khách thập phương.
Rước kiệu về Đền Thượng: Các đoàn rước từ làng quê xung quanh Đền Hùng dâng lễ vật lên các Vua Hùng.
Tế lễ truyền thống: Đọc văn tế, dâng hương, lễ vật như bánh chưng, bánh dày – biểu tượng của nền văn minh lúa nước.
Các hoạt động văn hóa – thể thao:
- Hát xoan, hát chèo, trống đồng, múa rồng.
- Hội thi gói bánh chưng, giã bánh dày.
- Các trò chơi dân gian: kéo co, đấu vật, bắn nỏ, cờ tướng.
Cách di chuyển đến Đền Hùng
Từ Hà Nội:
- Ô tô: Đi theo cao tốc Hà Nội – Lào Cai, khoảng 90 km (~1,5 giờ).
- Xe khách: Đi từ bến xe Mỹ Đình đến Việt Trì, sau đó đi taxi hoặc xe buýt lên Đền Hùng.
Từ các tỉnh khác: Có thể đi tàu hỏa hoặc xe khách đến Việt Trì, rồi tiếp tục di chuyển đến khu di tích.
Lễ hội mùa Xuân nổi tiếng ở miền Trung
Lễ hội Đền Vua Mai – Tưởng nhớ vị anh hùng dân tộc Mai Hắc Đế
Giới thiệu chung
Thời gian: Ngày 13-16 tháng Giêng Âm lịch hằng năm.
Địa điểm: Đền Vua Mai, xã Vân Diên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
Ý nghĩa:
- Lễ hội nhằm tưởng nhớ công lao của Mai Hắc Đế (Mai Thúc Loan) – vị vua khởi nghĩa chống ách đô hộ của nhà Đường vào thế kỷ VIII.
- Đây cũng là dịp để người dân cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
Các hoạt động chính
Lễ rước kiệu: Tổ chức long trọng từ lăng mộ Mai Hắc Đế về đền thờ.
Lễ dâng hương: Quan chức địa phương và nhân dân thành kính dâng hương lên vua Mai.
Tái hiện chiến thắng của Mai Hắc Đế: Biểu diễn nghệ thuật mô phỏng cuộc khởi nghĩa.
Các trò chơi dân gian: Đấu vật, cờ tướng, kéo co, đua thuyền trên sông Lam,…
Hát dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh: Di sản văn hóa phi vật thể đặc trưng của Nghệ An.
Cách di chuyển đến Đền Vua Mai
Từ Hà Nội:
- Ô tô: Đi theo Quốc lộ 1A hoặc cao tốc Ninh Bình – Nghệ An (~250 km, khoảng 4 giờ).
- Xe khách: Bắt xe từ bến Mỹ Đình, Giáp Bát đến Nam Đàn.
Từ TP. Vinh: Di chuyển khoảng 20 km về hướng Tây theo Quốc lộ 46.
Lễ hội Đền Vua Mai không chỉ mang ý nghĩa lịch sử mà còn là dịp để người dân hòa mình vào không khí lễ hội truyền thống.
Hội Vật Làng Sình – Lễ hội võ thuật truyền thống xứ Huế
Giới thiệu chung
Thời gian: Ngày 10 tháng Giêng Âm lịch hằng năm.
Địa điểm: Làng Sình, xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Ý nghĩa:
- Hội vật làng Sình có truyền thống hơn 400 năm, nhằm rèn luyện sức khỏe, võ nghệ và tinh thần thượng võ.
- Lễ hội mang ý nghĩa cầu may, mong cho mùa màng bội thu, dân làng khỏe mạnh, an vui.
Các hoạt động chính
Lễ tế đình làng: Tổ chức tại đình làng Sình để tưởng nhớ các bậc tiền nhân.
Giải vật truyền thống:
- Các đô vật thi đấu theo thể thức loại trực tiếp, áp dụng đòn thế của vật dân tộc Việt Nam.
- Chia thành các hạng mục: vật thiếu niên, vật thanh niên, vật chuyên nghiệp.
- Người thắng phải quật ngã đối phương lưng chạm đất mới được tính điểm.
Biểu diễn võ thuật cổ truyền: Các lò võ trong vùng tham gia biểu diễn.
Các trò chơi dân gian: Đua ghe, kéo co, hát bài chòi,…
Cách di chuyển đến làng Sình
Từ TP. Huế:
- Làng Sình cách trung tâm Huế khoảng 10 km, có thể đi xe máy, ô tô hoặc thuyền theo dòng sông Hương.
Từ các tỉnh khác:
- Có thể đi xe khách, tàu hỏa hoặc máy bay đến Huế, sau đó di chuyển về làng Sình.
Hội vật làng Sình không chỉ là một lễ hội thể thao mà còn mang đậm giá trị văn hóa truyền thống.
Lễ hội Cầu Ngư – Nét văn hóa đặc trưng của ngư dân miền biển
Giới thiệu chung
Thời gian: Thường diễn ra từ ngày 11-16 tháng Giêng Âm lịch hằng năm.
Địa điểm: Các làng chài ven biển ở miền Trung và Nam Bộ, nổi bật nhất ở Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Bình Thuận, Khánh Hòa,…
Ý nghĩa:
- Tôn vinh Ông Nam Hải (cá Ông – cá voi), vị thần hộ mệnh của ngư dân.
- Cầu cho một năm biển lặng, gió hòa, tôm cá đầy khoang, ngư dân bình an.
- Thể hiện tinh thần đoàn kết và tín ngưỡng của cộng đồng ngư dân.
Các hoạt động chính
Lễ rước Ông Nam Hải: Diễn ra trên biển hoặc tại lăng thờ Cá Ông.
Lễ tế thần Nam Hải: Các bô lão thực hiện nghi lễ cúng tế trang trọng.
Hát bả trạo: Một hình thức diễn xướng dân gian ca ngợi biển cả và nghề ngư.
Các hoạt động hội vui:
- Đua thuyền trên biển hoặc sông.
- Kéo co, đi cà kheo, lắc thúng chai.
- Thi kéo lưới, thi bơi.
- Biểu diễn múa lân, múa rồng.
Một số địa điểm tổ chức lớn
- Lễ hội Cầu Ngư ở Thừa Thiên Huế: Tổ chức tại làng Thái Dương (Hương Trà, Huế) vào mùng 12 tháng Giêng.
- Lễ hội Cầu Ngư ở Đà Nẵng: Diễn ra ở các làng chài như Mân Thái, Thanh Khê, Hòa Hiệp.
- Lễ hội Cầu Ngư ở Khánh Hòa: Được tổ chức long trọng tại các làng chài Ninh Hòa, Vạn Ninh.
Cách tham gia lễ hội
Di chuyển:
- Từ các thành phố lớn có thể đến các địa phương bằng máy bay, xe khách hoặc tàu hỏa.
- Tại địa phương, có thể đi thuyền để tham gia các nghi lễ trên biển.
Trang phục: Khi tham dự lễ hội, người dân thường mặc trang phục truyền thống, áo dài hoặc quần áo lễ nghi.
Lễ hội Cầu Ngư là một nét đẹp văn hóa của ngư dân Việt Nam, phản ánh niềm tin và lòng biết ơn với biển cả.
Lễ hội mùa Xuân nổi tiếng ở miền Nam
Lễ hội Núi Bà Đen – Hành hương về vùng đất linh thiêng
Giới thiệu chung
Thời gian: Kéo dài suốt tháng Giêng, cao điểm vào mùng 4 – 6 tháng Giêng Âm lịch.
Địa điểm: Khu di tích lịch sử, văn hóa và danh thắng Núi Bà Đen, TP. Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh.
Ý nghĩa:
- Lễ hội nhằm tưởng nhớ Linh Sơn Thánh Mẫu – vị nữ thần được nhân dân tôn kính.
- Là dịp để Phật tử và du khách hành hương, cầu bình an, may mắn cho năm mới.
Các hoạt động chính
Lễ rước kiệu Linh Sơn Thánh Mẫu: Đoàn rước long trọng từ chân núi lên chùa Bà.
Lễ dâng hương: Du khách thập phương dâng hương tại chùa Bà Đen để cầu phúc, cầu an.
Các nghi thức cúng tế: Cúng vía Bà, lễ cầu an, phát lộc đầu năm.
Các hoạt động hội vui:
- Leo núi hành hương lên chùa Bà Đen, chùa Hang, chùa Trung.
- Trải nghiệm hệ thống cáp treo Núi Bà Đen – tuyến cáp treo hiện đại nhất Việt Nam.
- Các trò chơi dân gian: múa lân, biểu diễn võ thuật, đua thuyền.
Cách di chuyển đến Núi Bà Đen
Từ TP.HCM:
- Xe khách: Đi từ bến xe An Sương đến Tây Ninh (~100km, 2 giờ).
- Xe máy/Ô tô: Đi theo Quốc lộ 22 qua Gò Dầu, rẽ vào đường 784 hướng Tây Ninh.
Từ các tỉnh khác:
- Có thể đi xe khách đến TP. Tây Ninh, sau đó bắt taxi hoặc xe ôm đến khu du lịch Núi Bà Đen.
Lễ hội Chùa Bà Thiên Hậu – Lễ hội lớn nhất của cộng đồng người Hoa ở Nam Bộ
Giới thiệu chung
- Thời gian: Ngày Rằm tháng Giêng Âm lịch hằng năm.
- Địa điểm: Chùa Bà Thiên Hậu, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương (chùa lớn nhất và nổi tiếng nhất). Ngoài ra, còn có ở TP.HCM (Quận 5), Đồng Nai, Sóc Trăng,…
- Ý nghĩa:
- Tôn vinh Bà Thiên Hậu – vị thần bảo hộ cho ngư dân và thương nhân trên biển.
- Cầu bình an, may mắn, buôn bán thuận lợi cho năm mới.
- Là lễ hội tiêu biểu của cộng đồng người Hoa tại Việt Nam.
Các hoạt động chính
- Lễ rước Bà Thiên Hậu:
- Đoàn rước tượng Bà diễu hành qua các tuyến phố chính với sự tham gia của hàng ngàn người.
- Nhiều đội múa lân, rồng, võ thuật, xe hoa,… tạo không khí sôi động.
- Lễ dâng hương: Du khách đến chùa Bà để thắp hương, cầu phúc, xin lộc đầu năm.
- Biểu diễn nghệ thuật: Múa lân sư rồng, hát tuồng, hát Quảng Đông,…
- Phát lộc đầu năm: Nhiều người xin lộc từ Chùa Bà để mang lại may mắn cả năm.
Cách di chuyển đến Chùa Bà Thiên Hậu Bình Dương
- Từ TP.HCM:
- Xe máy/Ô tô: Đi theo Quốc lộ 13, khoảng 30 km (~1 giờ).
- Xe buýt: Tuyến 61-8 từ Bến xe Miền Tây hoặc tuyến 614 từ Bến xe Chợ Lớn.
- Từ các tỉnh khác: Có thể đi xe khách đến Thủ Dầu Một, sau đó bắt taxi/grab đến chùa.
Lễ hội Chùa Bà Thiên Hậu là một trong những lễ hội lớn nhất miền Nam, thu hút hàng trăm ngàn người mỗi năm.
Lễ hội Đền Đức Thánh Trần TP.HCM – Nét văn hóa tâm linh giữa lòng Sài Gòn
Giới thiệu chung
Thời gian: Ngày 20 tháng Tám Âm lịch hằng năm (giỗ Đức Thánh Trần).
Địa điểm: Đền Đức Thánh Trần TP.HCM, số 36 Võ Thị Sáu, Quận 1, TP.HCM.
Ý nghĩa:
- Tưởng nhớ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, vị anh hùng dân tộc đã 3 lần đánh thắng quân Nguyên – Mông.
- Cầu quốc thái dân an, công danh, sự nghiệp thăng tiến.
Các hoạt động chính
Lễ dâng hương: Người dân đến đền thắp hương, cầu may mắn.
Lễ rước Đức Thánh Trần: Đoàn rước kiệu tượng Đức Thánh Trần quanh khu vực đền.
Các nghi thức tế lễ: Theo nghi thức truyền thống, có sự tham gia của các đoàn hội.
Hoạt động văn hóa – nghệ thuật:
- Biểu diễn hát chầu văn, múa lân, võ thuật.
- Trò chơi dân gian: cờ người, đấu vật, kéo co.
- Phát lộc, xin bùa may mắn từ đền.
Cách di chuyển đến Đền Đức Thánh Trần TP.HCM
- Bằng xe buýt: Các tuyến đi qua đường Võ Thị Sáu (Quận 1).
- Bằng xe máy/ô tô: Đền nằm ở trung tâm TP.HCM, dễ dàng di chuyển từ các quận khác.
Lễ hội tại Đền Đức Thánh Trần TP.HCM tuy không lớn như ở Nam Định hay Kiếp Bạc nhưng vẫn mang đậm ý nghĩa tâm linh và thu hút đông đảo người dân.
Việt Nam có một mùa xuân tràn đầy sắc màu với vô vàn lễ hội truyền thống đặc sắc. Mỗi lễ hội đều mang trong mình những câu chuyện, những giá trị văn hóa riêng, tạo nên một bức tranh đa dạng và phong phú của đất nước. Là một người con của đất Việt bạn hãy cố gắng một lần tham dự một trong các lễ hội trên để cảm nhận nét văn hóa đặc trưng của Lễ hội mùa xuân của dân tộc Việt Nam.